طرق شکایت از آراء حقوقی شورای حل اختلاف

چکیده «طرق شکایت از آرای حقوقی شورای حل اختلاف» به وسیله: امید امیری هر چند که هدف اصلی از تأسیس شوراهای حل اختلاف، تلاش در جهت حل و فصل دعاوی و اختلافات به طریقه صلح و سازش بوده است لیکن قانونگذار ما رسیدگی و صدور رأی نسبت به پاره ای از دعاوی حقوقی را نیز در صلاحیت قاضی شورای حل اختلاف قرار داده است. مواردی از قبیل دعاوی مالی تا بیست میلیون ریال (در روستا) و یا تا پنجاه میلیون ریال (در شهر)، دعوای تخلیه عین مستأجره و ادعای اعسار از محکوم به رأی شورا در این قلمرو قرار گرفته اند. از سوی دیگر، امکان شکایت از رأی مرجع قضاوتی امروزه از عناصر مهم حقوق دفاعی به شمار می رود و به عهده قانونگذار است که یک سیستم شکایت معقول و متناسب در این خصوص سازماندهی نماید. اگر چه در قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1387، طرق عادی شکایت از رأی مشتمل بر واخواهی و تجدیدنظر به طور صریح پیش بینی شده اند لیکن راجع به هر کدام، ابهاماتی وجود دارد که پاسخ روشنی برای آنها در متن قانون نمی توان یافت و بعضا در رویه عملی شوراها و محاکم با اختلاف نظرهایی نیز همراه شده است. راجع به امکان یا عدم امکان اعمال طرق فوق العاده شکایت از آرا (مشتمل بر فرجام، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث) نسبت به آرای قاضی شورای حل اختلاف ابهامات بیشتری وجود دارد زیرا از یک طرف، «فوق العاده» بودن این شیوه ها اقتضا دارد که حتی الامکان اعمال آنها را محدود به موارد منصوص نماییم و از طرف دیگر، نمی توان تصور نمود که رأی دادگاه در مواردی قابل درخواست اعاده دادرسی باشد یا در معرض اعتراض شخص ثالث قرار گیرد اما رأی قاضی شورای حل اختلاف صرفا به لحاظ سکوت قانون شوراها و بدین اعتبار که مرجع مزبور دادگاه به شمار نمی رود، در معرض طرق شکایت فوق العاده قرار نگیرد. تلاش ما در تحقیق حاضر بر آن بوده است تا ضمن پاسخگویی به برخی سوالات و ابهامات موجود در زمینه طرق عادی شکایت، به این سوال اساسی نیز پاسخ دهیم که آیا اعمال طرق شکایت فوق العاده، علیرغم سکوت قانون، نسبت به آرای قاضی شورای حل اختلاف امکانپذیر است یا خیر.